بنام خدای سبحان

پیشگیری بهتر از درمان است

 

هر فردی در طول زندگی خود دو سری دندان دارد دندانهای شیری و دائمی، داندانهای شیری از 6 ماهگی تا 3 سالگی در دهان رویش می کنند از سن 6 تا 12 سالگی به مرور این دندانها می افتند و بجای آنها دندانهای دائمی رویش می یابند و در صورت مراقبت صحیح تا پایان عمر در دهان باقی می مانند
وظایف مهم دندانها

* - نقش اساسی در جویدن و تغذیه

* - حفظ زیبایی چهره و لبخند ، تلفظ صحیح کلمات و کمک به سلامت روحی و روانی


عوامل ایجاد کننده پوسیدگی دندان
* - عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم استفاده از مسواک و نخ مناسب که این امر منجر به تشکیل لایه میکروبی روی دندان ها می شود 2 الی 5 دقیقه بعد از خوردن غذا اسیدهای مخرب ناشی از فعالیت میکروبها موجود در لایه میکروبی تولید شده و به مدت 20 دقیقه الی یک ساعت در دهان باقی می ماند اسید تولید شده مینای دندان را تخریب می کند و منجر به شروع پوسیدگی می شود.
* - مصرف نامناسب و زیاد مواد قندی و استفاده از مواد قندی چسبنده مانند شکلاتها ، تافی ها ، آدامسها و ... به دلیل اینکه مدت زمان بیشتری در دهان می مانند می توانند باعث بروز پوسیدگی دندان شوند
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به بروز پوسیدگی و خرابی در دندانها شده و باعث از دست دادن دندانها می شود برای پیشگیری از پوسیدگی دندان رعایت نکات بهداشتی زیر ضروری است

1 - بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید
2 - حداقل روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنید.
3 - در صورت استفاده از مواد قندی سعی کنید این مواد را  همراه با وعده های اصلی غذایی مصرف کنید
4 - مصرف شیر و لبنیات و مواد غذایی حاوی فلوراید مانند ماهی
5 - استفاده از میوه و سبزیجات تازه در بین وعده های غذایی مانند هویج ،کاهو و سیب
6 - استفاده از دهان شویه سدیم فلوراید یا ژل یا خمیر دندان حاوی فلوراید
7 - اگر چیزی روی سطح دندان را پوشانده است آن را پاک کنید. اگر مشکلی در دندان یا دهان خود ملاحظه کرده اید به دندانپزشک مراجعه کنید.
8 - اگر در دهان خود زخم، قرمزی، خونریزی از لثه، یا پایین کشیده شدن و یا دور شدن لثه از دندان، یا زخم عفونی و زخم ناشی از دندان مصنوعی ملاحظه کرده‏اید به دندانپزشک مراجعه کنید.
9 - دهان و دندان خود را تمیز نگه دارید و هر شش ماه یک بار به دندانپزشکی مراجعه کنید.
10 - سیگار نکشید چون سیگار برای سلامت دهان و دندان بسیار مضر است .‏
11 - در صورتی که فرصت مسواک زدن بلافاصله پس صرف غذا ندارید حتما دهان خود را با آب بشورید این کار باعث رقیق شدن اسید های تشکیل شده در دهان می شود.

 

 رهنمودهایی برای مسواک زدن:

در دست گرفتن مسواک: مسواک را باید به طور ملایم و راحت در دست گرفت. فشار خیلی زیاد باعث خم شدن الیاف و دور شدن آنها از ناحیه‌ای که مسواک زدن مورد احتیاج است, می‌شود

ترتیب مسواک زدن: مسواک زدن بهتر است از سطح مجاور گونه عقب‌ترین دندان موجود در قوس دندانی شروع شده و تا آخرین دندان سمت دیگر قوس ادامه یابد, سپس از سطح مقابل (سطح مجاور زبان ـ سطح مجاور کام) همان قوس برمی‌گردد. همین عمل در قوس مقابل تکرار می‌شود. در پایان, سطح جونده مسواک زده می‌شود. در صورت داشتن این الگو مسواک زدن هیچ ناحیه‌ای از دهان فراموش نخواهد شد. هر بار که مسواک روی دندانها قرار می‌گیرد, باید ناحیه قبلی را که مسواک زده شده است,‌ هم‌پوشانی کند

مدت زمان مسواک زدن: بسته به روش و سرعت مورد استفاده بین 4-10 دقیقه متغیر می‌باشد.


تعداد دفعات مسواک زدن: حداقل دو بار مسواک زدن در روز که همراه با تمیز کردن نواحی بین دندانی می‌باشد,‌ پیشنهاد شده است.


روشهای مسواک زدن: بهترین روش مسواک زدن روشی می‌باشد که بهتر پلاک میکروبی را از روی دندانها بردارد. اما روشهای زیر در دو گروه کودکان و بزرگسالان توصیه می‌گردد.
 

 روشA :در این روش,‌ مسواک به طور افقی روی سطح مجاور گونه و زبان دندانها قرار داده می‌شود,‌ بطوری که الیاف آن عمود بر تاج دندانها قرار گیرند. سپس با حرکات کوتاه و موازی افقی به جلو و عقب حرکت داده شده و سطح دو دندان مجاور را پوشش می‌دهد. این تکنیک مؤثرترین روش برای بچه‌ها می‌باشد. اما برای بزرگسالان روش چندان مناسبی نیست.
 
روش B :موهای مسواک به طور مایل یعنی تقریباً با زاویه 45 درجه نسبت به محور طولی دندانها در ناحیه ای که لثه به دندان چسبیده است،بر روی لثه و دندان قرار می گیرد،بطوریکه احساس شود،قسمتی از موهای مسواک به داخل شیار لثه فرو رفته است، سپس در همین حال و با حرکات لرزشی کم‌دامنة جلو به عقب حداقل 10 با در هر ناحیه تکرار شود.
 

سطوحی از دندان که مجاور زبان و کام و سطح پشتی آخرین دندان هر فک می‌باشد نیز باید کاملاً مسواک زده شود.


به خاطر داشته باشید پرزهای زبان محل مناسبی برای باقیماندن باکتریها و ذرات غذایی می‌باشد. تمیز کردن زبان به این صورت انجام می‌شود که درحالی که زبان بیرون آورده شده سر مسواک در خلفی‌ترین قسمت زبان طوری قرار  می‌گیرد که کناره الیاف بر روی سطح زبان و نوک الیاف به سمت گلو باشد. سپس مسواک را با فشار ملایم به سمت جلو تا روی نوک زبان کشیده می‌شود این حرکت سه یا چهار بار تکرار می‌گردد.

 
 


نکاتی درباره بهداشت دندان مصنوعی
دندان های مصنوعی نیز مانند دندان های طبیعی، نیازمند مسواک زدن و مراقبت هستند. اگر دندان مصنوعی تمیز نشود، ممکن است باعث ایجاد عفونت های مختلف، مانند «برفک دهان» شود.
 
برای شستن آن دسته از دندان های مصنوعی که می توان آنها را ازدهان خارج کرد باید به نکات زیر توجه کرد:
دندان های مصنوعی را حداقل یک بار در روز  باید از دهان خارج کرده و با مسواک نرم شسته شود
 خمیر دندان برای شستن دندان های مصنوعی مناسب نیست. برای شستن دندان های مصنوعی
باید از مایع ظرفشویی استفاده کرده و  سپس آن را به خوبی با آب شست.
بعد از خارج کردن دندان مصنوعی از دهان، لثه ها و زبان را باید با یک مسواک نرم شسته و سپس لثه ها را با انگشت ماساژ داد
    به هنگام شب باید دندان های مصنوعی را از دهان خارج کرده و در یک ظرف آب یا آب نمک تمیز قرار داده شود اگر دندان های مصنوعی در هوا خشک شوند یا در آب خیلی داغ قرار داده شوند، خراب خواهند شد.


نکاتی در باره جرم دندان
یکسری از تغییر رنگها بر روی دندان وجود دارد که در واقع جرم دندان نیستند بلکه پوسیدگی هائی هستند که معمولا به صورت سیاه رنگ بر روی دندان مشاهده میشود و در حالت های پیشرفته به صورت حفره در می آیند و در نهایت با پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع دندان شروع می شود . یک راه تشخیص قطعی این تغییر رنگها این است که در پوسیدگی ها بر روی دندان حفره ایجاد میشود بر خلاف جرم که معمولا بر روی دندان می نشیند و حجم اضافی را اشغال میکند در واقع جرمها رسوباتی هستند که بر روی دندان می نشیند که این جرم ها بخوبی با جرم گیری پاک میشود و همین جرم ها هستند که لثه را تخریب کرده و در نهایت باعث شل شدن دندانها میشود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.که در این موارد  جهت جرم گیری باید به دندان پزشک مراجه کرد.
نکته : به زنان زنانی که قصدبارداری دارند توصیه می شود قبل از بارداری به دندان پزشک مراجعه نمایند تا در صورت داشتن مشکل دندانی برطرف شود و ضمن بارداری مشکلی نداشته باشند


باور های غلط در بهداشت دهان و دندان
1- بعضی از خانم ها فکر می کنند که اگر دندان بکشند بچه شان می افتد . به طوری که بعضی از زنان که به صورت نا خواسته حامله میشوند بزرگتر ها به آنها توصیه می کنند برای سقط جنین چند دندان خود را بکشند برخی هم فکر می کنند کشیدن دندان و یا خدمات دندانپزشکی برای فرزندشان مضر میباشد
حقیقیت : این افکار اشتباه بوده خدمات دندان پزشکی بر سقط جنین تاثیر نداشته و روی جنین هم تاثیر ندارد.