روت کانال ( Root canal) یا عصب کشی چیست ؟

 

 روت کانال Root canal  یا عصب کشی درمانی است که برای ترمیم ونجات دادن یک دندان به طور بدی دچار پوسیدگی شده ویا عفونت کرده است به کاری می رود . درهنگام انجام روت کانال عصب وپولپ دندان بیرون آوردن شده وداخل دندان تمیز می گردد.


  پولپ دندان یک منطقه نرم در مرکز دندان می باشد . عصب دندان در مجراهای ریشه دندان قراردارد. مجرای ریشه دندان به غیر از عصب حاوی عروق خونی نیز می باشد که خونرسانی یا تغذیه دندانها به عهده آنها میباشد .
 بعد از اینکه دندان از زیر لثه جوانه زده وبیرون می آید ، اعصاب موجود در ریشه دندانها دیگر نقش چندان زیادی در سلامت وعملکرد دندانها بازی نمی کنند ، تنها عملکرد اعصاب ، دادن حس به دندانها می باشد تا در مقابل چیزهای داغ یا سرد ، احساس داشته باشند . بنابراین وجود یا فقدان عصب دندانها در عملکرد روزانه آنها تأثیری ندارد .
 وقتی عصب یا پولپ دندان آسیب می بیند ، باکتریها شروع به تکثیر می نمایند . این باکتریها وسایر موادی که از پوسیدگی ایجاد می شود می توانند باعث ایجاد عفونت یا آبسه دندان شوند . آبسه ها کیسه هایی پر از چرک هستند که در انتهای ریشه دندانها ایجاد می شوند . وقتی که عفونت به انتهای ریشه دندان می رسد ، یک آبسه تشکیل می گردد. به غیر از آبسه، در انتهای ریشه دندان ، عفونت می تواند باعث بروز موارد زیر شود ؛
۱-ورم کردن که ممکن است به سایر قسمتهای صورت ، گردن یا سر نیز کشیده شود.۲-از دست رفتن استخوان در اطراف نوک ریشه دندان ومشکلاتی که در هنگام تخلیه چرک از ریشه دندان به بیرون ایجاد می شود
به دلایل مختلفی عصب وپولپ دندان ممکن است آسیب دیده ، ملتهب شود و عفونی گردد که این دلایل شامل پوسیدگی شدید دندان ، کارهای مجدد انجام دادن دندانپزشک به روی یک دندان ویا پر کردن یا حجم زیاد یک دندان ، ترک خوردن یا شکستگی دندان ویا وارد آوردن ضربه به صورت می باشد .
درهنگام بروز علایم ونشانه های زیر می فهمیم که دندان نیاز به انجام روت کانال ( عصب کشی ) دارد .
دندان درد شدید درهنگام غذا خوردن یا فشار آوردن برروی دندان .
حساس شدن یا درد گرفتن طولانی مدت دندان در هنگام مواجه با چیزهای داغ یا سرد .
تغییر رنگ پیدا کردن دندان .      
ایجاد تورم و حساسیت در لثه کنار دندان
پیدا شدن یک جوش یا کوزک به طور دائمی ویا عود کننده برروی لثه

.

نکات مهم بعد از عصب کشی

نکته اول اینکه بعد از اولین جلسه عصب کشی ، دندان مربوطه احتمالا 3 روز درد خواهد داشت که باید در این سه روز با قرص های مسکن و یا اگر لازم باشد با آمپولهای مسکن دردها کنترل شود.

نکته دیگر اینکه دندان مربوطه تا حدود یکماه نسبت به فشار ،ضربه و هنگام جویدن درد خواهد داشت که بعد از مدتی خودبخود این درد ها از بین خواهد رفت.

 

مراحل عصب کشی دندان

خیلی از شماها حداقل یک بار عصب کشی را تجربه کرده اید. معمولا کسی که کارش به عصب کشی می رسد، قبل از آن یک دوره درد دندان را تحمل کرده است و معمولا خود مراحل عصب کشی هم ممکن است همراه با درد باشد. در نهایت بعد از عصب کشی هم ممکن است چند روزی درد داشته باشیم. همه این موارد باعث می شود که عصب کشی یاد آور درد برایمان باشد.

من دریافته ام که بیماران درباره ی عصب کشی و مراحل اجرای آن ابهامات زیادی دارند. لذا در مطب سعی می کنم در طی انجام کار، بیماران را با مسائل پیرامون آن آشنا کنم. در این مطلب هم سعی کرده ام مراحل مختلف عصب کشی را برای شما توضیح دهم.

تصویر بالا دندانی را نشان می دهد که دچار پوسیدگی شده و به عصب رسیده است.

ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان در یک محفظه بسته واقع شده، باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.

علت افزایش درد دندان در شب این است که موقعی که دراز می کشیم، فشار داخلی پالپ دندان باز هم بیشتر می شود.

در زمان های قدیم سیخ داغ شده را به محل پوسیدگی وارد می کردند و دندان درد خوب می شد. علت آن بود که با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شد.

ما هم در مطب، جلسه ی اول چنین کاری می کنیم، البته مُدرن تر و استریل تر؟! ما با بی حسی و فرز و توربین دندان پزشکی پالپ را باز کرده و پانسمان می کنیم و این کار باعث خوب شدن دندان درد می شود

.

بعد از تمیز کردن و برداشتن پوسیدگی به کانال های داخل ریشه دسترسی پیدا می کنیم. این کانال ها باید از هر نوع بافت نرم و احتمالا میکروب پاک سازی شده و کانال ها فرم داده شوند. این کار به وسیله فایل ها انجام می شود. بعد از این مرحله کانال های ریشه، آماده پُر کردن می شود .

کانال های ریشه با موادی به نام گوتا پرکا پُر می گردد. این مواد سازگار با نسوج انسانی است و موادی همراه دارد که باعث مشاهده ی آن توسط رادیوگرافی می شود. در ضمن توانایی شکل پذیری و فشرده شدن را دارد.

تا این مرحله به دو بار رادیو گرافی نیاز است تا بتوان طول کامل ریشه دندان را اندازه گرفت و از پُر شدن کامل ریشه مطمئن شد. پُر کردن کامل دندان اهمیت به سزایی دارد و عدم مهر و موم شدم کامل ریشه، باعث شکست درمان ریشه دندان خواهد شد.

بعد از پُر کردن ریشه، معمولا دندان به دو علت پانسمان موقت می شود: اول اینکه این درمان ها وقت گیر است و معمولا بیمار خسته می شود. ثانیا این کارها احتمال درد و ناراحتی های بعد از عصب کشی را به همراه دارد.

بنابراین معمولا پُر کردن کامل دندان را به جلسه ی بعد و اطمینان از قطع شدن درد احتمالی، موکول می کنیم

ترمیم تاج دندان های عصب کشی شده باید با دقت صورت بگیرد، چون هم نسج دندانی زیادی تخریب شده و هم به علت عصب کشی دندان خشک و شکننده می شود.

معمولا دندان عصب کشی شده باید با پین داخل کانال همراه با یک ماده ی محکم مثل آمالگام پر شود و بعد حتما روکش گردد. هر چند روکش دندان هزینه بردار است، اما ارزش آن را دارد، زیرا از شکست احتمالی دیواره های دندان جلوگیری می کند.

بیماران متعددی را سراغ دارم که بعد از عصب کشی به آنها توصیه کردم دندان خود را روکش کنند، ولی به علت سهل انگاری، بعد از مدتی دندانشان تحت فشار، شکسته و در نهایت کشیده شده است.

معمولا ضایعات نوک ریشه و آبسه ی احتمالی با یک درمان خوب ریشه بهبودی پیدا می کند.